In tegenstelling tot wat veel mensen vermoeden heeft de naam ‘asbest’ absoluut niet betrekking tot één concreet materiaal, in tegendeel. Het betreft dan ook in de praktijk vooral een verzamelnaam voor een aantal vezelachtige mineralen welke allemaal over dezelfde eigenschappen beschikken. Dit betekent dat ze zich in de lengte splitsen tot op het ogenblik dat er bijzonder fijne, voor het blote oog niet zichtbare vezels ontstaan. Het gevaar van deze vezels zit hem in het feit dat ze zo licht zijn dat ze zich op bijzonder eenvoudige wijze in de lucht kunnen verspreiden. Op het ogenblik dat ze (langdurig) door mensen worden ingeademd kunnen ze bijzonder ernstige aandoeningen teweegbrengen.
Opdeling in twee verschillende groepen
Dat asbest niet zomaar één enkel materiaal is blijkt eveneens uit het feit dat we ze eigenlijk kunnen opdelen in twee concrete groepen. Het gaat hierbij om zogenaamde ‘serpentijnen’ evenals om ‘amfibolen’. In de praktijk is het zo dat vooral de witte asbest het vaakst voorkomt. Deze wordt toegeschreven aan de groep van de serpentijnen. Amfibolen hebben een andere kleur. Het gaat hierbij om amosiet evenals om crocidoliet. Beide asbestsoorten hebben een respectievelijke bruine en blauwe kleur die niet zomaar zichtbaar is bij evaluatie. Ook enkele zeldzamere varianten zoals bijvoorbeeld tremoliet en actinoliet behoren tot deze groep. Niet alleen is er sprake van verschillende soorten asbest, daarnaast kan er in de praktijk worden vastgesteld dat ook de manier waarop de asbest wordt verwerkt aanzienlijk kan verschillen. Een deel van het gevaar is hier bovendien sterk van afhankelijk.
Verschil tussen hechtgebonden en losgebonden asbest
In de praktijk zal je in principe zelden zien dat er een onderscheid wordt gemaakt afhankelijk van het type asbest waarvan sprake is. Benamingen die je wel veelvuldig zal zien opduiken zijn ‘hechtgebonden’ en ‘losgebonden’ asbest. Wat is nu echter precies het verschil tussen beiden? Zeer eenvoudig. Er is sprake van hechtgebonden asbest op het ogenblik dat de asbestvezels vast zitten in een houder. Dit betekent dat ze niet zomaar in de omgevingslucht terecht kunnen komen. Dat geldt niet voor losgebonden asbest. Zoals de naam reeds laat vermoeden zitten deze asbestvezels los waardoor er een vrije aangifte in de omgevingslucht mogelijk is.
Het verschil tussen hechtgebonden en losgebonden asbest is er één die je zeker nooit uit het oog mag verliezen. Dit heeft voor een groot deel te maken met de gezondheidsrisico’s, maar daarnaast is er ook sprake van een duidelijk verschil in wetgeving. Op het ogenblik dat je bijvoorbeeld als eigenaar van een pand moet vaststellen dat er sprake is van losgebonden asbest ben je wettelijk verplicht om deze meteen te laten verwijderen. Bovendien is het in tegenstelling tot bij hechtgebonden asbest niet mogelijk om dit zelf te doen. Je moet dus steeds rekening houden met de verplichting om een gespecialiseerd bedrijf onder de arm te nemen.
Wat zijn de gevolgen van blootstelling aan asbest?
Op het ogenblik dat de asbestvezels in de omgevingslucht terechtkomen en ze door mensen worden ingeademd is er meteen sprake van een structureel gezondheidsrisico. In het bijzonder mensen die langdurig worden blootgesteld aan de inademing van asbestvezels dienen er rekening mee te houden dat ze een aanzienlijk hoger risico lopen om geconfronteerd te worden met één of misschien zelfs meerdere van de onderstaande aandoeningen:
- Asbestose;
- Pleurale plaques;
- Mesothelioom;
- Longkanker;
- Larynxkanker;
Net omwille van de gezondheidsrisico’s die zijn verbonden aan asbest werd er in het jaar 1993 door de overheid voor gekozen om het gebruik van asbest als onder meer bouwmateriaal te verbieden. Het feit dat er tegenwoordig niet langer met behulp van asbest kan worden gebouwd neemt echter uiteraard niet weg dat er nog altijd heel veel panden bestaan waar dit materiaal wel degelijk in aanwezig is. Omwille van deze reden heeft de overheid er voor gekozen om een subsidie uit te vaardigen die in het bijzonder het verwijderen van asbestdaken moet stimuleren.
Waar rekening mee houden bij asbest verwijderen?
Op het ogenblik dat mensen vaststellen dat er in hun huis sprake is van asbest wel men deze asbesthoudende materialen het liefst van allemaal meteen (laten) verwijderen. Vooraleer dit mogelijk is zal er eerst een asbestinventarisatie moeten worden uitgevoerd. Op basis van dit onderzoek wordt bepaald hoeveel asbest er precies aanwezig is en bovendien ook om welke soort van asbest het precies gaat. Pas na afloop van dit onderzoek is het mogelijk om eventuele asbesthoudende materialen te verwijderen. Let wel, op het ogenblik dat er sprake is van losgebonden asbest mag je dit niet zelf doen en ben je bijgevolg verplicht om dit karwei uit te besteden aan een gespecialiseerd bedrijf.
Hou er naast bovenstaande ook rekening mee dat zelfs hechtgebonden asbest verwijderen door jou als eigenaar van de woning slechts onder voorwaarden mogelijk is. Zo mag het materiaal in kwestie niet worden gesloopt of beschadigd en mag je de werken uitsluitend zelf uitvoeren tot aan een maximale oppervlakte van 35 vierkante meter. Daarnaast geldt in Nederland ook een zogenaamde meldingsplicht voor het verwijderen van materialen met asbest en zal je speciale, luchtdichte zakken met een asbeststicker moeten aanschaffen voor het afvoeren / storten van de materialen.